جریان های فرهنگی و منازعات سیاسی در ترکیه معاصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای علوم سیاسی از دانشگاه تهران

چکیده

ترکیه در دوره معاصر به لحاظ سیاسی شاهد درگیری و تنازعات زیادی بوده ­است. در تاریخ معاصر این کشور، نزاع گروه های اجتماعی با یکدیگر از یک طرف و تنازعات گروه­ های اجتماعی با دولت و نظام سیاسی از طرف دیگر نشان­دهندۀ صحّت این ادعاست. بی­شک در این منازعات سیاسی متغیر­ها و عوامل گوناگون با درجه­ های مختلف تأثیرگذار بوده ­است. در این میان سؤال از تأثیر جریان­ های فرهنگی بر منازعات سیاسی در ترکیه معاصر، به دلیل روشن ساختن علل و ریشه ­های فرهنگی منازعات سیاسی مزبور از اهمیّت خاصی برخوردار می­ باشد. طبق نظریۀ «مرکز ـ پیرامون» ادوارد شیلز، ریشۀ تنازعات سیاسی در جوامع به دو نوع فرهنگ «رسمی ـ مرکزی» و «پیرامونی» بر می­ گردد. به عبارت دیگر جریان­­ های فرهنگی منتسب به مرکز و پیرامون در یک جامعه، در شکل­ گیری تنازعات سیاسی نقش اساسی بازی می­ کنند. مقاله پیش­ رو با استفاده از نظریه «مرکز ـ پیرامون» به منزلۀ چارچوب نظری، می­ کوشد از طریق نشان دادن نقش و تأثیر جریان­ های فرهنگی در تنازعات سیاسی در ترکیه معاصر، رابطه فرهنگ و سیاست را اثبات نماید و در غنی ساختن پژوهش ­ها در این زمینه سهمی ایفا نماید. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural Movements and Political Conflicts in Contemporary Turkey

نویسنده [English]

  • Mohammad Hadi Madani
Ph.D. in political science from Tehran University
چکیده [English]

Turkey has been witnessing many conflicts in the contemporary era. In the present-day history of this country, the struggle of social groups with one another, on the one hand, and the struggles of social groups with the state and the political system on the other hand, indicate the nature of the circumstances which Turkey has been through. Undoubtedly, different variables and factors have influenced these political conflicts to varying degrees.  To clarify the cultural causes and origin of the political conflicts, the question concerning the impact of cultural movements on political conflicts in the contemporary Turkey would be of special momentum. According to Edward Shil's dual concepts
 the political conflicts in societies originate in two types of formal – central and peripheral cultures. In other words, cultural movements associated with the center and periphery in the society, play an important role in development and formation of political conflicts. The present article benefitting from the theory of center and periphery as a theoretical framework, seeks to substantiate the relationship between culture and politics as well as contribute towards enriching research in this field by demonstrating the role and influence of cultural movements in the political conflicts in contemporary Turkey.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cultural movements
  • political conflicts
  • contemporary Turkey
  • center
  • periphery. 
1. موثقی، سیداحمد.(1380). «اقتصاد سیاسی ترکیه در فاصلۀ سال­های 1950-1920». مجلّه دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی. شماره 54. زمستان. صص: 207 ـ 173.
2. ــــــــــــــــــــــ .(1391). نوسازی و توسعه سیاسی. تهران: نشر میزان.
 
Alpay, Şahin (2002). “Mukayeseli Açıdan Türkiye’de Laiklik”, Uluslararası Atatürk ve Çağdaş Toplum Sempozyumu, Mürşit Balabanlılar (haz.), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
Başbakanlık, TBMM’nin Kuruluşundan Günümüze Hükümetler (1998). T.C. Başbakanlık Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara.
Bölükbaşı, Mustafa (2012).  Milli Görüş’ten Muhafazakâr Demokrasiye: Türkiye’de 28 Şubat Süreci Sonrası İslami Elitlerin Dönüşümü, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, Sayı:2.
Çakır, Ruşen, Milli Görüş Hareketi (2005). Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce Cilt: 6, İslamcılık, Editörler: Tanıl Bora, Murat Gültekingil,  İletişim Yayınları, İstanbul.
Çelik, Nur Betül(2009). Kemalizm: Hegemonik  Bir Söylem, Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, Cilt. 2: Kemalizm, İletişim,  İstanbul.
Doğan, Özlem (2007). Türkiye’de Pozitivizm ve Siyaset, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt. 3: Modernleşme ve Batıcılık, İletişim Yayınları, İstanbul.
Eser, H. Bahadır (2011). Demirkıran, Özlem; Çiçek, Eda, 2. Dünya Savaşı Sonrasında Türk Siyasasının Liberalleşmesi Bağlamında Türk-Amerikan İttifakının Ortaya Çıkışı: Batı Bloğuna Geçiş, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:14.
Gönenç, Levent(2006). 2000’li Yıllarda Merkez-Çevre İlişkisini Yeniden Düşünmek, Toplum ve Bilim, Sayı: 105.
Gülener, Serda (2007). Türk Siyaseti'nde Merkez-Çevre ilişkilerinin Seyri ve 27 Mayıs 1960 Darbesi, Bilgi (14) ,1: 36-66
Hür, Ayşe (2008). http://arsiv.taraf.com.tr/yazilar/ayse-hur/bu-kacinci-isyan-bu-kacinci-harekat/359/
İnsel, Ahmet, Giriş (2009). Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce, cilt. 2: Kemalizm, İletişim Yayınları,  İstanbul.
Kongar, Emre (2006), 21. Yüzyılda Türkiye 2000'li Yıllarda Türkiye'nin Toplumsal Yapısı, Remzi Kitabevi.
Mardin, Şerif (2006). Türkiye'de Toplum ve Siyaset, Makaleler 1, Derleyenler: Mümtazer Türköne ve Tuncat Önder, İletişim Yayınları, 13. Baskı, İstanbul.
Oran, Baskın (2011). "1937/38'de Ne Oldu", I. Uluslararası Tunceli Dersim Sempozyumu, 4-6.
Özbudun, Ergun ve Hale, William (2010).  Türkiyede İslamcılık, Demokrasi ve Liberalizm Akp Olayı, Doğan Kitap, 1. Baskı, İstanbul.
Öztürk, Osman Metin (1993). Ordu Ve Politika, Gündoğan Yayınları, Ankara.
Parla, Taha (1991). Türkiye’de Siyasal Kültürün Resmi Kaynakları 1: Atatürk’ün Nutku, İletişim Yayınları, İstanbul.
Sayın, Önak (2007). Türkiye Cumhuriyetinin Sosyolojik Termelleri, Sosyoloji Dergisi Ülgen Oskay’a Armağan Özel Sayısı.
Shils E.(1961). 'Centre and periphery', in The Logic of Personal Knowledge: Essays Presented to Michael Polanyi, Routledge & Kegan Paul, pp. 117-30.
Tanör, Bülent(1999). Laikleş(tir)me, Kemalistler ve Din, 75 Yılda Düşünceler Tartışmalar, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul.
Toker, Nilgün ve Tekin, Serdar(2002). Batıcı Siyasi Düşüncenin Karakteristikleri ve Evreleri: Kanunsuz Cumhuriyet’ten Kanunsuz Demokrasi’ye, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt: 3, İletişim Yayınları, İstanbul.
Uzun, Necmi (2011). Türkiye’de İslamcı Hareket: Gelişimi, İlişkileri, Ayrılıkları Ve Dönüşümü, Atlılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ve Sşyaset Bilimi Yüksek Lisans Programı, Ankara.